بلاک چین شبکه ی گسترده و امن اطلاعات و داده ها ست که به صورت یک بانک اطلاعاتی یا دیتابیس عمل می کند. این روزها در مورد بلاک چین ، ارز دیجیتال ، بیت کوین و … زیاد می شنویم . چند وقت پیش هم ، در پی فیلتر شدن پیام رسان تلگرام ، مطالبی در مورد استفاده از بلاک چین توسط این اپلیکیشن شنیده شد. می گفتن اگه بلاک چین در تلگرام استفاده بشه ، دیگه فیلترینگ تاثیر نداره. آیا واقعا همین طوره؟
بلاک چین ( BLOCKCHAIN ) از دو بخش BLOCK یا به قول خودمون بلوک و CHAIN به معنی زنجیره تشکیل شده. بلاک چین بلوک های زنجیره ای اطلاعات است. یعنی یک دیتا بیس ، یا زنجیره ای از اطلاعات ، گزارش ها و تراکنش هاست. افراد مختلف اطلاعات را وارد ، ثبت و به روزرسانی کنند. کلیه ی اعضا مالک اطلاعات پایگاه داده ها هستند. در این سیستم اطلاعات به هیچ وجه پاک و دستکاری نمی شود.چون یک پشتوانه ی قوی رمزنگاری شده ی دیجیتالی دارد. در بلاک چین هر نود (node) در شبکه یک گزارش مستقل و منحصر به فرد ثبت می کند. هر رکورد مستق با رکوردهای دیگر تبدیل به گزارشات رسمی می شود.
عصر فرمانروایی بلاک چین در فضای دیجیتال:
بلاک چین با بیت کوین و ارز دیجیتال معروف و مورد استفاده قرار گرفت. به تدریج در همه ی زمینه ها شروع به گسترش نمود. همان طور که گفتم بلاک چین یک سیستم رمز گذاری شده ی اطلاعات است . تفاوت عمده ی بلاک چین با سایر بانک های اطلاعاتی در امنیت و فراگیر بودن آن است. در این سیستم ، هر بلاک حاوی اطلاعاتی است که به وسیله ی زنجیره ای به بلاک قبل و بعد خود متصل است. هر بلاک دارای هَش مخصوص خود است . این هَش ها رشته ای از کارکتر ها و توابع خاص ریاضی است. به طوری که تغییر در اطلاعات ، هَش را تغییر می دهد. پس بلاک چین مجموعه ای از فرآیند های هَش گذاری ، رمز نگاری ،توزیع و ذخیره ی اطلاعات است. با این تکنولوژی بسیار امن و مطمئن ، اطلاعات به جای ذخیره در یک مکان ( سرور خاص) بین اعضا به اشتراک گذاشته می شود . رمزنگاری به صورتی است که اطلاعات قابل حذف یا دستکاری نیست. امکان هک اطلاعات هم وجود ندارد.
داده های بلاک چین در یک کامپیوتر و یا سرور ذخیره نمی شود. هر کامپیوتر و سیستمی که به شبکه ی بلک چین متصل شود ، یک نسخه از این بانک اطلاعات را دریافت می کند. پس خطر ی که ذخیره ی اطلاعات در یک مکان دارد ، این سیستم را تهدید نمی کند. بلاک چین به طور گسترده در ارزهای دیجیتال و رمز گذاری شده (CRYPTOCURRECIES) استفاده می شود. علاوه بر این ،برای مدیریت زنجیره ی تامین ، این تکنولوژی مزیت هایی مانند ردیابی و به صرفه بودن را دارا می باشد.این تکنولوژی با به اشتراک گذاشتن اطلاعات و امکانات می تواند منابع درآمدجدیدی در کسب و کار را ایجاد کند.
انواع بلاک چین:
بلاک چین در فضای کسب و کار جدید به شدت در حال گسترش و فراگیری است . این تکنولوژی می تواند در پول دیجیتال ( digital currency ) ، قراردادهای هوشمند ( smart contracts) ، اوراق بهادار ( securities ) ، ثبت و نگهداری سوابق ( record keeping ) ، اینترنت اشیا ( internet of things) و… استفاده شود. بلاک چین انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
عمومی غیر انحصاری :
در این نوع ذخیره و پردازش اطلاعات، هیچ کس انحصار تراکنش و مبادله ی اطلاعات را ندارد! تراکنش در صورتی انجام می شود که مورد موافقت ۵۱ درصد اعضا باشد.( البته این موافقت در کسری از ثانیه انجام می شود.) تمام ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و کونوس کوین از این نوع مبادله ی اطلاعات استفاده می کنند. در این مدل نظر بیشتر اعضا ی شبکه در تایید یا رد تراکنش تاثیر دارد نه یک یا چند نفر خاص! در این روش هر کس می تواند قرارداد هوشمند ایجاد کند. اطلاعات و پول منتقل کند و… ( البته به صورت کاملا رمز گذاری شده و امن )
عمومی انحصاری:
در این روش نسبت به روش قبل کمی محدودیت وجود دارد. در این سیستم افراد خاص که امین سیستم هستند برای تایید فعالیت ها انتخاب می شوند. داده ها مثل روش قبل برای اعضا قابل مشاهده است. اما نه تمام داده ها! یکسری داده ی محدود و محرمانه هم موجود است که از دید اعضا پنهان می باشد. مثلا اعضا اطلاعات را می بینند اما امکان زیاد و کم کردن اطلاعات ندارند.
خصوصی انحصاری:
این روش برای نهاد های خاص دولتی و یا خصوصی مورد استفاده قرار می گیرد. افراد خاص برای تایید اطلاعات و تراکنش ها تعیین می شوند و فقط افراد مشخصی به اطلاعات موردنظر دسترسی دارند.
اعتماد و اطمینان در بلاک چین :
در فضای فعلی جامعه اعتماد و اطمینان کار بسیار سختی است . مخصوصا در فضای دیجیتال که برخورد و ارتباط مستقیم وجود ندارد. این روزها سایت ها و فروشگاهها از نماد اعتماد که توسط مراجع معتبر صادر شده استفاده می کنند تا خیال مشتریان خودشان را راحت کنند. در بلاک چین ، یک کلید خصوصی رمز نگاری شده برای هر کاربر وجود دارد. این کلید ابزار مالکیت قوی و قدرتمندی است. این کلید علاوه بر این که احراز هویت را انجام می دهد ، اطلاعات شخص را در دسترس هکرها قرار نمی دهد. شبکه ی اطلاعات توزیع شده بین کاربران ، از بروز فساد جلوگیری می کند. امنیت و اعتبار تراکنش ها ، نتیجه ی اجرای پروتکل توسط تمام کاربران شبکه است. پس ارتباطات امن و قدرتمند امکان پذیر می شود. بلاک چین ، ستون اصلی تراکنش در اینترنت و بنیان گذار اینترنت ارزش ( internet of value ). خواهد بود
نویسنده : محمد گنجی