تکنیک اسکمپر SCAMPER: جادوی خلاقیت در ۷ حرکت!میخوای یه راهکار خفن برای ساختن ایدههای نو یاد بگیری؟
SCAMPER دقیقاً همونه! یه روش ساده اما فوقالعاده کاربردی که کمکت میکنه از زوایای مختلف به هر مسئلهای نگاه کنی و ذهنتو قلقلک بدی برای ساختن ایدههای ناب.
این تکنیک برای اولین بار تو دهه ۷۰ توسط یه ذهن خلاق به اسم باب آلبرشت (و قبلاً الهام گرفته از کارهای آلکس آزبورن) معرفی شد و از اون موقع تا الان توی کلی شرکت و پروژههای خلاقیتمحور به کار رفته

تکنیک اسکمپر یعنی چی؟
SCAMPER در واقع یه مخفف هوشمندانهست از ۷ روش مختلف فکر کردن درباره یه مسئله:
S – Substitute (جایگزین کن!)
چی رو میتونم با یه چیز دیگه عوض کنم؟ آدمها؟ متریال؟ روش انجام کار؟C – Combine (ترکیبش کن!)
اگه اینو با یه چیز دیگه ترکیب کنم چی میشه؟ دو تا ایده رو قاطی کنم چه در میاد؟A – Adapt (سازگارش کن!)
میشه اینو با یه شرایط جدید وفق داد؟ چی رو میتونم تغییر بدم تا بهتر به کارم بیاد؟M – Modify / Magnify (اصلاحش کن یا بزرگش کن!)
اگه یه بخشی از اینو تغییر بدم یا بزرگترش کنم چی میشه؟ شکل؟ اندازه؟ کاربرد؟P – Put to another use (یه جا دیگه استفاده کن!)
اینو میتونم برای یه کار دیگه به کار ببرم؟ یه کاربرد جدید براش هست؟E – Eliminate (بریز دور!)
چی رو میتونم حذف کنم که سادهتر شه؟ کدوم بخش اضافیه؟R – Reverse / Rearrange (برعکسش کن یا بچینش دوباره!)
اگه اینو از آخر به اول نگاه کنم چی؟ ترتیبش رو عوض کنم چی در میاد؟
چرا تکنیک اسکمپر خفنه؟
چون بهت کمک میکنه از چارچوبهای ذهنی معمولی بیای بیرون و خلاقانه فکر کنی.
فرقی نمیکنه توی کسبوکاری، طراحی محصولی، یا دنبال حل یه مشکل روزمرهای—SCAMPER همیشه یه راه تازه جلوت میذاره.
چطور با تکنیک اسکمپر شروع کنیم؟
خب، حالا که با SCAMPER آشنا شدی، وقتشه دست به کار شی و یه مسئله واقعی رو باهاش حل کنی!
۱. اول یه مسئله یا پروژه انتخاب کن
ممکنه توی کسبوکارت یه مشکلی باشه، مثل کم بودن مشتری.
شاید بخوای یه محتوای خلاقانه تولید کنی.
یا دنبال یه راه جدید برای جذب مخاطب باشی.
مهم نیست چی باشه، فقط یه چالش واقعی انتخاب کن که ذهنتو درگیر کرده.
۲. حالا وقتشه SCAMPER رو بندازی وسط!
بیا دونه دونه با هم جلو بریم:
S – Substitute (جایگزین کن!)
چی رو میتونی عوض کنی؟
مثلاً سبک تبلیغاتت؟
محصولاتی که داری؟
حتی شاید خودت رو جای مشتری بذاری، چی رو عوض میکنی؟
C – Combine (ترکیب کن!)
چیها رو میشه با هم قاطی کرد که جذابتر بشه؟
تخفیف و خدمات مشتری؟
محصول و یه تجربه خاص؟
شبکههای اجتماعی مختلف برای جذب بیشتر؟
A – Adapt (سازگارش کن!)
چجوری میتونی چیزی که قبلاً بوده رو به شرایط جدیدت وفق بدی؟
میشه یه ایده قدیمی رو مدرنتر کنی؟
یه روش سنتی رو دیجیتال کنی؟
M – Modify / Magnify (تغییر بده یا بزرگش کن!)
چی رو میتونی بیشترش کنی؟ یا یه بخش رو کلاً تغییر بدی؟
مثلاً اندازه بستهبندی؟
قیمت؟
خدمات بعد از فروش؟
P – Put to another use (یه جور دیگه استفاده کن!)
محصولت یا خدماتت رو میشه تو یه بازار دیگه عرضه کنی؟
یه ویژگی از محصول رو میتونی به شکل دیگهای ارائه بدی؟
E – Eliminate (حذف کن!)
چی رو میشه حذف کرد؟
هزینههای اضافی؟
مراحل پیچیده خرید؟
ویژگیهایی که کسی بهشون اهمیت نمیده؟
R – Reverse / Rearrange (برعکس کن یا بچین دوباره!)
میتونی ترتیب ارائه خدمات رو عوض کنی؟
فرآیند جذب مشتری رو از آخر به اول نگاه کنی چی میبینی؟
یه محصول رو به روشی متفاوت معرفی کنی؟
۳. ایدهها رو بنویس، بررسی کن، اجرا کن!
بعد از اینکه با هر کدوم از این حروف، کلی ایده ساختی:
همهشون رو یادداشت کن.
بررسی کن کدومشون واقعاً به کارت میاد.
یا حتی میتونی چند تا از این ایدهها رو با هم ترکیب کنی تا یه راهحل خلاقانهتر بسازی.
با SCAMPER، به جای اینکه به مشکل فقط از یه زاویه نگاه کنی، از ۷ زاویه نگاه میکنی و این یعنی دنیایی از ایدههای جدید و راهحلهای خلاقانه جلوت باز میشه!
گام اول SCAMPER: جایگزین کن!
اولین قدم تو تکنیک SCAMPER، بازی با **”جایگزینها”**ست. یعنی چی؟ یعنی ببینی چی میتونی توی کارت یا محصولت عوض کنی تا یه نتیجه بهتر بگیری.
چطور با جایگزینی شروع کنیم؟
ببین چی قابل تعویضه؟
یه نگاه دقیق بنداز به کاری که داری میکنی.چه بخشی از محصول یا خدمتی که ارائه میدی میتونه جایگزین بشه؟
آیا یه بخش از تیم یا فرآیند میتونه بهتر بشه اگه عوض شه؟
به گزینههای جدید فکر کن!
حالا که فهمیدی چی قابل تعویضه، بپرسی:چی میتونه جای اون بیاد؟
اگه یه محصول دیگه بهجای این محصول باشه، بهتر نمیشه؟
اگه سبک تبلیغتو تغییر بدی چی؟
مثلا: جای تبلیغ تو اینستاگرام، بری سراغ پادکست یا تبلیغات محلی؟
نتیجه رو تصور کن!
قبل از اینکه کاری کنی، یه لحظه فکر کن:اگه این تغییر رو بدی، چه اتفاقی میافته؟
به سود و ضررش فکر کن، ولی نترس! یه تغییر کوچیک شاید دریچهای باز کنه.
یه مثال واقعی برای جایگزینی:
فرض کن تعداد مشتریات کمه.
جای اینکه پیامک تبلیغاتی بدی، ایمیل شخصیسازی شده بفرست.
یا بهجای اینکه یه محصول لوکس بفروشی، نسخه سادهتر و ارزونترشو امتحان کن.
امتحان کن و نتیجه بگیر!
یکی از ایدههای جایگزینی رو انتخاب کن، یه تست بزن و ببین چی میشه.
بعدش، بازخورد بگیر، ببین چی کار کرده چی نکرده. اگه جواب داد، ادامه بده. اگه نه؟ خب، حالا وقتشه یه جایگزین دیگه رو امتحان کنی!
چرا جایگزینی جواب میده؟
چون خیلی وقتا ما به یه روش یا یه چیز خاص عادت میکنیم و نمیبینیم که با یه تغییر کوچیک، میشه نتایج بزرگتری گرفت. فقط کافیه امتحانش کنی.
گام دوم SCAMPER: ترکیب کن!
حالا رسیدیم به اون بخش باحال SCAMPER که حسابی میتونی توش خلاق باشی:
ترکیب! یعنی دو یا چند چیز رو بذاری کنار هم و ببینی چه چیزی از دلشون درمیاد. گاهی ترکیب کردن، همون چیزیه که به یه ایدهی معمولی، جون تازه میده.
چطور ترکیب کنیم؟
چیها رو میشه قاطی کرد؟
یه لیست از اجزای مختلف کار یا مشکلت بنویس.محصولات، خدمات، روشها یا حتی مخاطبهات.
چیها هستن که قبلاً جدا بودن ولی شاید بشه با هم ترکیبشون کرد؟
ایدهپردازی کن: اگه اینا با هم باشن چی میشه؟
اگه تخفیف و خدمات VIP رو با هم ترکیب کنی؟
اگه محتوای آموزشی رو با بازیسازی قاطی کنی؟
یا حتی دو تا محصول مختلف رو یکی کنی و یه چیز جدید بدی به مشتری؟
خلاقیت یعنی جسارت ترکیبهای عجیب!
بعضی از بهترین ایدهها از دل ترکیبهایی میان که اولش عجیب به نظر میرسن.
مثلاً چی شد که کافیشاپ + کتابفروشی تبدیل شد به یه محیط دوستداشتنی برای آدمای اهل فکر؟ یا موسیقی + تکنولوژی شد اپلیکیشنهای استریم مثل Spotify؟
امتحان کن، نتیجه بگیر!
یکی از ترکیبهات رو انتخاب کن.
یه تست بزن، ببین چی در میاد.
اگه جواب داد، ادامه بده.
اگه نه؟ ترکیب دیگهای رو امتحان کن یا همین رو یه کم تغییر بده.
ترکیب، چطور مسئله رو حل میکنه؟
وقتی دو چیز مختلف رو با هم قاطی میکنی، ممکنه بتونی یه نیازی رو بهتر جواب بدی. یا حتی یه نیازی رو خلق کنی که تا حالا کسی بهش فکر نکرده!
مثال خلاقانه برای ترکیب:
فرض کن مشکل اینه که مشتریهات از خرید آنلاین خسته شدن.
حالا اگه خرید آنلاین رو با تجربهی مشاوره تصویری ترکیب کنی چی؟
یه اپ راه بنداز که مشتری با یه مشاور واقعی چت تصویری کنه و همون موقع خریدش رو انجام بده.
بیشتر فکر کن = بیشتر ترکیب کن = بیشتر خلق کن!
ترکیب یعنی فراتر رفتن از معمولیها، و ساختن چیزایی که هنوز وجود ندارن.
گام سوم SCAMPER: سازگار کن!
الان وقتشه که با گام سوم اسکمپر، کسبوکارتو مثل یه موجود زنده بدونی که میتونه خودش رو با هر شرایطی وفق بده.
سازگارسازی (Adapt) یعنی اینکه نگاه کنی ببینی چی میتونی تغییر بدی تا بهتر خودتو با نیازهای جدید، بازار تازه یا حتی محدودیتها هماهنگ کنی.
چطور سازگار بشیم؟
کجاها جا برای تغییر هست؟
محصولت؟
خدماتت؟
روشهات؟
شاید حتی نوع ارتباطت با مشتریها نیاز به یه تغییر کوچیک داشته باشه.
نیازهای جدید چیان؟
دقیق بشین و بررسی کن:بازار عوض شده؟
سلیقه مشتریا تغییر کرده؟
یا شرایط اقتصادی یه جور دیگه شده؟
وقتی اینارو بدونی، میتونی بفهمی کجا باید انعطاف نشون بدی.
فکر کن چجوری میشه خودتو وفق بدی!
شاید لازم باشه یه نسخه سادهتر یا پیشرفتهتر از محصولتو ارائه بدی.
شاید استراتژی بازاریابیت باید روی یه پلتفرم جدید متمرکز شه.
شاید باید خدماتتو برای یه گروه جدید از مشتریها آماده کنی.
پیادهسازی: تغییر کن و ببین!
یکی از ایدههای سازگاری رو تست کن. ببین چه اتفاقی میافته.
آیا بهتر با بازار هماهنگ شدی؟
مشتریا واکنش خوبی نشون دادن؟
یا هنوز جا برای بهتر شدن هست؟
چرا سازگاری مهمه؟
دنیا ثابتی وجود نداره. بازارها، تکنولوژی، رفتار مردم… همه در حال تغییره.
کسی برندس که بتونه خودشو با این تغییرات همراه کنه، نه اونی که منتظر بمونه تا ببینه چی میشه.
یه مثال ساده برای سازگاری:
فرض کن محصولت یه نرمافزار حرفهایه که قبلاً فقط برای شرکتهای بزرگ طراحی شده بود.
حالا بازار داره به سمت کسبوکارهای کوچیک میره.
چی کار میکنی؟
یه نسخه سبکتر و ارزونتر براشون طراحی میکنی!
همون محصول، با یه سازگارسازی هوشمند، برای یه گروه جدید.
سازگاری یعنی زنده موندن + رشد کردن.
یعنی ببینی چی باید عوض شه تا تو همچنان بازی رو ادامه بدی و حتی جلوتر بری!
گام چهارم SCAMPER: اصلاح کن یا بزرگش کن!
الان وقتشه بری سراغ ریزهکاریها!
اصلاح یا بزرگنمایی یعنی ببینی کجا میتونی یه تغییر کوچیک بدی که یه نتیجه بزرگ بگیری. یا یه ویژگی خاص رو بزرگتر و برجستهتر کنی تا بیشتر به چشم بیاد.
چطور اصلاح یا بزرگنمایی کنیم؟
چی نیاز به بهتر شدن داره؟
یه نگاه دقیق بنداز به محصولات، خدمات یا حتی روشهات.چی رو میشه جذابتر کرد؟
کدوم بخش کار میکنه ولی میشه بهترش کرد؟
یا چی هست که اگه بزرگتر بشه، توجه بیشتری میگیره؟
فکر کن چطور میشه قویترش کرد؟
مثلاً طراحی محصولتو یه کم مدرنتر کن.
خدماتت رو یه مرحله ارتقا بده، یه چیز اضافه کن که رقبا ندارن.
یا حتی قیمتتو طوری تنظیم کن که ارزشش بیشتر حس شه.
یه بخشو بزرگ کن!
یه ویژگی خاص از محصولتو که بقیه دوست دارن، بیشتر روش مانور بده.
اگه کیفیتت خوبه، اینو تو تبلیغاتت بزرگ کن.
اگه خدمات پس از فروش داری، با افتخار روش زوم کن!
اصلاحات رو اجرا کن و نتیجه بگیر!
یکی از ایدههای اصلاحی یا بزرگنمایی رو انتخاب کن.
امتحانش کن ببین چی میشه.
بازخورد بگیر، و اگه لازمه، دوباره ریزش کن.
چرا اصلاح و بزرگنمایی جواب میده؟
خیلی وقتا جزئیات کوچک هستن که فرق بین یه محصول خوب و یه محصول عالی رو میسازن.
گاهی هم فقط کافیه یه چیزو بیشتر نشون بدی تا مخاطب بهتر درکت کنه.
یه مثال باحال:
فرض کن یه کافه داری و مشتریهات از قهوههات راضین.
حالا اگه سرویسدهی سریع و مودبانه رو بیشتر روش کار کنی چی؟
یا یه گوشهی خاص تو کافه بسازی که مردم عکس بگیرن و تو اینستاگرام پخش کنن؟
اینجا یه اصلاح کوچیک تو فضای کافه، میتونه کلی مشتری جدید بیاره!
خلاصه اصلاح و بزرگنمایی:
بزرگ فکر کن، حتی با تغییرات کوچیک!
هر جا دیدی یه چیز جواب میده، ببین چطور میتونی بهترش کنی یا بیشتر نشونش بدی.
گام پنجم SCAMPER: استفاده در جای دیگر!
گاهی وقتا یه محصول یا ایده فقط نیاز داره یه جای جدید بهش بدی.
یعنی چی؟ یعنی همون چیزی که تو یه بازار جواب داده، شاید بتونه یه مشکل کاملاً متفاوت رو تو یه جای دیگه هم حل کنه!
چطور از چیزی تو جای دیگه استفاده کنیم؟
یه نگاه تازه بنداز!
ببین چیزی که الآن داری (محصول، خدمت، ایده) واقعاً فقط برای یه کاربرد خاص ساخته شده؟
یا میشه یه جور دیگه هم ازش استفاده کرد؟
به نیازهای جدید فکر کن!
مردم دنبال راحتی، شادی، سرعت، سادگی هستن.چی داری که میتونی برای یه گروه جدید از مشتریا مفیدش کنی؟
شاید فقط لازمه یه کم تغییرش بدی، یا یه ویژگی بهش اضافه کنی.
یه مثال خلاقانه:
واتساپ اولش فقط یه پیامرسان ساده بود.
ولی بعدش مردم شروع کردن ازش برای کسبوکار استفاده کردن: سفارش گرفتن، خدمات دادن، مشاوره!
واتساپ هم اومد و WhatsApp Business رو ساخت. همون ابزار، تو یه زمینه جدید!
سوالای کلیدی برای استفاده در جای دیگه:
آیا این محصول میتونه تو یه بازار دیگه هم مفید باشه؟
میتونم یه گروه جدید از مشتریا پیدا کنم که به این نیاز دارن؟
اگه اینو کمی تغییر بدم، تو یه صنعت دیگه جواب میده؟
بازی با تخیل: یه فانتزی واقعی بساز!
فرض کن میخوای یه محصول طراحی کنی که زندگی رو آسونتر کنه و آدمها رو خوشحالتر.
یه اپلیکیشن سبک زندگی که بهت یاد میده بهتر نفس بکشی، غذای سالم بخوری، بهتر بخوابی.
این اپ ممکنه اول فقط برای ورزشکارا باشه، ولی اگه همینو برای دانشجوها یا کارمندای پرمشغله هم سازگار کنی، چی؟
چرا استفاده در جای دیگه مهمه؟
بازار جدید = درآمد جدید!
شاید لازم نباشه محصول جدید بسازی، فقط کافیه بهش یه کاربرد جدید بدی.
یه نمونه واقعی:
پستایت، اول یه اشتباه تولیدی بود (چسبی که کامل نمیچسبید!)
ولی حالا یکی از پرفروشترین محصولات دنیاست چون تو جای دیگهای ازش استفاده شد: یادداشتبرداری سریع و خلاقانه!
همیشه فکر کن: این چیزی که دارم، کجاهای دیگه هم میتونه بدرخشه؟
با یه تغییر کوچیک، ممکنه دنیای جدیدی از مشتریا و فرصتها جلوت باز شه!
گام ششم SCAMPER: حذف کن!
حالا وقتشه سبک شی!
همیشه قرار نیست با اضافه کردن چیزای جدید خلاقتر بشی، بعضی وقتا باید کم کنی، باید ببُری، باید رها کنی تا اصل ماجرا بدرخشه.
چطور حذف کنیم و سبک بشیم؟
زوم کن روی جزئیات!
هر بخش از محصول یا خدماتت رو دقیق ببین.
چی هست که مشتریا اصلاً بهش اهمیت نمیدن؟
چی هست که فقط داره پیچیدگی میسازه، بدون اینکه ارزشی اضافه کنه؟
ببین چی واقعاً لازمه؟
آیا همهی ویژگیهای محصولت ضروریه؟
همهی مراحل فرآیندت کارآمده؟
شاید وقتشه یه مرحله رو کلاً حذف کنی و مسیر رو کوتاهتر و سریعتر کنی.
سادگی = قدرت!
گاهی وقتا حذف یه بخش اضافی، باعث میشه کل محصولت بهتر دیده بشه.مثل یه نقاشی که وقتی خطوط اضافی پاک بشه، زیباییش واقعی میشه.
یا مثل اپلیکیشنی که با منوی سادهتر، کاربر راحتتر میتونه باهاش کار کنه.
یه مثال واقعی از حذف خلاقانه:
Google توی صفحهی اصلیش فقط یه نوار جستجو داره.
اگه بهش فکر کنی، همین سادگی افسانهای باعث شد که مردم راحت باهاش ارتباط بگیرن و عاشقش بشن.
اونا چیزای اضافی رو حذف کردن و فقط چیزی رو گذاشتن که مهمه.
چطور شروع کنیم؟
یه لیست از تمام بخشهای محصول یا خدماتت بنویس.
بعد کنار هر کدوم بنویس:
“آیا این لازمه؟”
“چه ارزشی اضافه میکنه؟”
“اگه حذفش کنم، چی میشه؟”
یکی از بخشهای اضافی رو حذف کن یا حداقلش کن و اثرش رو ببین.
حذف کردن یعنی جسارت تصمیمگیری!
خیلی وقتا میترسیم چیزی رو حذف کنیم چون فکر میکنیم “شاید لازم بشه”.
ولی خلاق کسیه که جرئت میکنه و تصمیم میگیره.
نتیجه؟ محصولت سبکتر = مشتری خوشحالتر!
حذف چیزای اضافی، یعنی تمرکز بیشتر روی چیزای مهم.
یعنی سرعت، سادگی و رضایت بیشتر.
“کمتر یعنی بیشتر!”
هر چی محصول یا خدماتت سبکتر باشه، قویتر میتونه خودش رو نشون بده.
گام هفتم SCAMPER: برعکس کن یا دوباره بچین!
گاهی وقتا فقط کافیه زاویه دیدتو عوض کنی تا یه ایده جدید پیدا کنی.
برعکس کردن یعنی بگی:
“اگه این کارو از آخر به اول انجام بدم چی؟”
“اگه جای مشتری بودم، چی میخواستم؟”
“چی میشه اگه همه چیزو وارونه کنم؟”
چطور با برعکس کردن خلاقتر بشیم؟
چی رو میشه برعکس کرد؟
فرآیند تولید؟
نحوه ارائه خدمات؟
حتی نقشها در تیم یا نحوه تعامل با مشتری؟
زاویه دیدتو عوض کن!
اگه بهجای اینکه مشتری بیاد پیش تو، تو بری پیش مشتری چی؟
اگه محصول رو قبل از سفارش بسازی، ولی حالا به مدل سفارشیسازی بعد از سفارش فکر کنی؟
اگه تبلیغاتت بهجای گفتن ویژگیها، بگه این محصول چه مشکلاتی رو حل نمیکنه؟ چه میشه؟
دوباره بچین!
ممکنه لازم نباشه چیزی رو برعکس کنی، فقط کافیه ترتیب کارها رو عوض کنی.
مثلاً اگه اول قیمت میدی و بعد کیفیت رو نشون میدی، برعکسش کن! اول کیفیت رو درخشان کن، بعد قیمت بده.
یه مثال جذاب از برعکس کردن:
رستورانا همیشه منو رو نشون میدن، بعد غذا رو میدی.
حالا فکر کن یه رستوران باشه که اول یه غذای تستی کوچیک بده، بعد ازت بخواد از بین اون غذاها یکی رو انتخاب کنی.
تجربه مشتری عوض میشه، فروش بالاتر میره چون مشتری دقیقتر میدونه چی میخواد.
چرا برعکس کردن جواب میده؟
چون ذهن ما عادت داره یه مسیر خاص رو بره.
وقتی برعکس فکر میکنی، ذهنتو وادار میکنی مسیرهای جدیدی کشف کنه که قبلاً حتی بهشون فکر نکرده بودی.
تمرین ساده برای برعکس کردن:
یه فرآیند ساده از کارت رو بنویس.
حالا از آخر به اولش نگاه کن.
ببین کجا میشه کاری کرد که بهتر، سریعتر، یا خلاقانهتر بشه.
خلاقیت یعنی بازی با ذهن!
یه بار همه چیز رو از نو بچین، یا از آخر به اول فکر کن.
ممکنه یه چیزی کشف کنی که توی نگاه اول هیچوقت نمیدیدی.
با SCAMPER، خلاقیتتو روشن کن!
تکنیک SCAMPER یه ابزار ساده اما قدرتمنده که کمک میکنه با یه نگاه خلاقانه و ساختاریافته، به هر مسئلهای جور دیگه نگاه کنی.
گاهی باید جایگزین کنی تا چیز تازهای بسازی.
گاهی لازمه چیزا رو ترکیب کنی تا یه نتیجه عجیبوغریب ولی جذاب دربیاد.
یه وقتایی فقط باید با واقعیتهای جدید سازگار شی.
یا یه تغییر کوچیک بدی، یه چیزو بزرگتر نشون بدی، تو جای دیگه ازش استفاده کنی، یه بخشی رو حذف کنی یا کلاً زاویه نگاهتو عوض کنی.
با SCAMPER میتونی خلاقیت رو از حالت “اتفاقی” دربیاری و بهش یه روند و ساختار عملی بدی.
حالا نوبت توئه!
یه مسئله، محصول یا پروژه رو انتخاب کن،
هر مرحله SCAMPER رو روش اجرا کن،
ایدههاتو بنویس، ترکیب کن، آزمایش کن،
و ببین چطور یه تغییر کوچیک میتونه یه تفاوت بزرگ بسازه!
اگه از SCAMPER خوشت اومده، حتماً مقالهمون دربارهی ایدهپردازی و خلاقیت رو هم بخون! اونجا کلی مثال و تکنیک دیگه هست که میتونه ذهن خلاق تو رو بیشتر به پرواز دربیاره.